Η κουρκουμίνη είναι ένα από τα βασικά κουρκουμινοειδή, που αποτελούν τα κύρια φυτοχημικά του Curcuma longa L. (Zingiberaceae οικογένεια) με την κοινή ονομασία του κουρκουμά. Αυτή η πολυφαινολική ένωση λόγω μιας ποικιλίας βιολογικών δραστηριοτήτων έχει κερδίσει σημαντική προσοχή από τις έρευνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ίδια η κουρκουμίνη εμφανίζεται ως κρυσταλλική ένωση με έντονο πορτοκαλί-κίτρινο χρώμα.
Από έρευνες προέκυψε εκτεταμένη αντιμικροβιακή δραστικότητα της κουρκουμίνης ακόμη και σε υψηλές δόσεις (12 g / ημέρα) που αξιολογήθηκαν με κλινικές δοκιμές στον άνθρωπο, για τον προσδιορισμό των νέων αντιμικροβιακών παραγόντων με τροποποιημένη και αυξημένη αντιμικροβιακή δραστικότητα. Μελετήθηκε ακόμη και ως αντιμικροβιακός παράγοντας κατάλληλος για υφαντουργικά υλικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο συνδυασμός κουρκουμινίνης με το aloe vera θα μπορούσαν να είναι ένας καταστολέας για την ανάπτυξη μικροβίων στο βαμβάκι, το μαλλί.
Το οξειδωτικό στρες παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση διαφόρων ασθενειών όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η νευρωνική κυτταρική βλάβη και η υποξία και πολλά πειραματικά μοντέλα, ιδιαίτερα στον τομέα των τραυματισμών στο νευρικό σύστημα, έχουν εισαχθεί για να διερευνήσουν τα θεραπευτικά αποτελέσματα αναφορικά με τη κουρκουμίνη. Οι πιο συνηθισμένες πειραματικές μελέτες σχετικά με την κουρκουμίνη, εκτός από την παροχή νέων παραγώγων, είναι εκείνες των αντιοξειδωτικών δυνατοτήτων της. Η βιολογική ταξινόμηση της κουρκουμίνης ως αντιοξειδωτικού υποστηρίζεται καλά από μελέτες που δείχνουν κουρκουμίνη ως σαρωτή ελεύθερων ριζών και αναστολέα βλάβης DNA.
Η κουρκουμίνη είναι ικανή να δεσμεύεται με Fe, Mn και Cu που ρυθμίζουν τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Οι μελέτες έδειξαν ότι η κουρκουμίνη αναστέλλει την παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου και αντιδραστικών ειδών οξυγόνου (ROS). Η χορήγηση κουρκουμίνης αναστέλλει επίσης την υπεροξείδωση των λιπιδίων στα μικροσώματα του ήπατος καθώς και στα ομογενοποιήματα εγκεφάλου.
Πολλοί ερευνητές έχουν ασχοληθεί με την κουρκουμίνη λόγω των διαφόρων θεραπευτικών επιδράσεών της σε διάφορες ασθένειες. Σύντομα, η κουρκουμίνη έλαβε προσοχή κυρίως λόγω των αντιοξειδωτικών, αντιφλεγμονωδών, αντικαρκινικών, προκαλούμενων από απόπτωσης και αντι-αγγειογένεσης επιδράσεων, οι οποίες αναφέρθηκαν σε πολλές έρευνες. Αυτές οι θεραπευτικές επιδράσεις της κουρκουμίνης έχουν αξιολογηθεί σε πολλά πειράματα για διάφορες ασθένειες.
Η κουρκουμίνη έχει διερευνηθεί εκτενώς για τις θεραπευτικές της επιδράσεις στο νευρικό σύστημα, ειδικά στον εγκέφαλο και στις ασθένειες που σχετίζονται με αυτό το ζωτικό όργανο. Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν ορισμένα καλά αποτελέσματα όσον αφορά τις προστατευτικές δραστικότητες της κουρκουμίνης έναντι των νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως οι νόσοι του Alzheimer και του Parkinson. Η ανασκόπηση της προηγούμενης βιβλιογραφίας οδήγησε σε μεγαλύτερη προσδοκία ώστε να ληφθούν θετικές απαντήσεις από τη χορήγηση κουρκουμίνης σε φλεγμονώδεις εγκεφαλικές παθήσεις καθώς και όγκους στον εγκέφαλο. Οι Purkayastha et al. (2009) έδειξε ότι η κουρκουμίνη παρεμποδίζει αποτελεσματικά τον σχηματισμό όγκου στον εγκέφαλο.
Πολλές μελέτες έχουν επισημάνει ότι η ανοσολογική ή επαγώγιμη (iNOS) και ενδοθηλιακή (eNOS) συνθετάση νιτρικού οξειδίου διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παθογένεση των καρδιαγγειακών διαταραχών, όπως η καρδιομυοπάθεια, λόγω του διαβήτη . Δεδομένου ότι η κουρκουμίνη αποδείχθηκε ότι ρυθμίζει προς τα κάτω την NOS και μειώνει την οξείδωση του , μπορεί να έχει ανασταλτική επίδραση στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών διαταραχών σε υπεροξειδωτικές ασθένειες όπως ο διαβήτης . Farhangkhoee et al. (2006) έδειξαν ότι ο μυοκαρδιακός ιστός με διαβήτη αποκάλυψε αυξημένα επίπεδα mRNA eNOS και iNOS mRNA και η θεραπεία με κουρκουμίνη παρεμπόδισε την αναστολή της ορμόνης του mRNA eNOS και της mRNA του ινοσώματος, δείχνοντας μια μείωση της οξειδωτικής βλάβης του DNA.
Η επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τις επιδράσεις της κουρκουμίνης στο ουροποιητικό σύστημα αποκάλυψε ότι η κουρκουμίνη προλαμβάνει τη νεφρική σωληνωτή ίνωση. Η επιθηλιακή μεσεγχυματική μετάπτωση των σωληνωτών επιθηλιακών κυττάρων είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της νεφρικής ίνωσης. Η παρακεταμόλη (π.χ. Panadol, Depon) έχει βρεθεί ότι επηρεάζει τη νεφρική λειτουργία μειώνοντας την παροχή αίματος στους νεφρούς, ασκώντας οξεία και χρόνια νεφροτοξικότητα. Σε μια μελέτη από τους Yousef et al. (2010) συνήχθη το συμπέρασμα ότι η κουρκουμίνη έχει προστατευτική επίδραση έναντι της οξειδωτικής νεφρικής βλάβης που προκαλείται από παρακεταμόλη.
Eρευνητές έδειξαν ότι η χορήγηση κουρκουμίνης προσφέρει σημαντική προστασία από την ηπατική νέκρωση που προκαλείται από την παρακεταμόλη.
Η εξέταση άρθρων σχετικά με διάφορες θεραπευτικές επιδράσεις της κουρκουμίνης στο γαστρεντερικό σύστημα έδειξε πεπερασμένα δεδομένα κλινικών δοκιμών. Πολλές έρευνες έγιναν σχετικά με τις θεραπευτικές επιδράσεις της κουρκουμίνης στις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, την Crohn και την ελκώδη κολίτιδα, οι οποίες ανέφεραν όλες θετικές θεραπευτικές επιδράσεις αυτού του παράγοντα.
Οι όγκοι του πεπτικού συστήματος έχουν επίσης διερευνηθεί εάν έχουν θετικές επιδράσεις από την κουρκουμίνη και ήταν προφανές ότι η κουρκουμίνη, λόγω των πολλαπλών στόχων της και των δραστηριοτήτων κατά της φλεγμονής, της αγγειογένεσης και της μετάστασης όγκων καθώς και στο ήπαρ.
Έχει επίσης συσταθεί ότι η συνδυασμένη θεραπεία τόσο της κουρκουμίνης μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. Οι επιδράσεις της κουρκουμίνης επί του σκελετικού μυός εκτιμήθηκαν κατά τη διάρκεια της ισχαιμίας κατάστασης υπερφόρτωσης από τους Avci et αϊ. (2012). Τα επίπεδα μειώθηκαν σημαντικά στην ομάδα της ισχαιμικής μυϊκής βλάβης λόγω ισχαιμικής επαναιμάτωσης που έλαβε θεραπεία με κουρκουμίνη και φάνηκε υπόνοια ότι η κουρκουμίνη είχε πιο ισχυρή αντιοξειδωτική δράση από τη βιταμίνη Ε στη ισχαιμική βλάβη του σκελετικού μυός.
Η επούλωση τραυμάτων και η ψωρίαση ήταν μερικά παραδείγματα των ασθενειών, που έδειξαν ότι έλαβαν θεραπευτικές επιδράσεις από την κουρκουμίνη. Από τους κύριους μηχανισμούς που εμπλέκονται στην ενεργότητα επούλωσης των πληγών διαφόρων παραγόντων είναι τα αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα καθώς και η επαγωγή της σύνθεσης κολλαγόνου. Η κουρκουμίνη αποδείχθηκε επίσης ότι έχει επουλωτικές επιδράσεις στην πληγή του δέρματος που προκαλείται από την κλασματική ακτινοβολία και το λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα.
Η κουρκουμίνη κατέδειξε αντι-υπεργλυκαιμικές και υποχοληστερολαιμικές επιδράσεις στον διαβήτη τύπου 2 καθώς και προστατευτικό αποτέλεσμα κατά του παγκρεατικού τραυματισμού (κυρίως επί των κυττάρων που εκκρίνουν ινσουλίνη). Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η κουρκουμίνη όχι μόνο εξασθενεί τις επιπλοκές που προκαλούνται άμεσα από τον διαβήτη, αλλά και βελτιώνει τις έμμεσες επιπλοκές που προκαλούνται από αυτή την ασθένεια. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ,η νεφροπάθεια και η καρδιομυοπάθεια, των κοινών επιπλοκών του μακροχρόνιου διαβήτη, βελτιώθηκαν επίσης μετά την κατανάλωση κουρκουμίνης.