[:el]Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των τελευταίων ετών είναι η ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών του ανθρώπου. Οι τελευταίες έρευνες έχουν εστιάσει περισσότερο στην πρόληψη της έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών που σχετίζεται με την ηλικία, αλλά και τη διατήρηση των γνωστικών λειτουργιών στους ευπαθείς πληθυσμούς.
Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι το κακάο και τα προϊόντα του συνδέονται με αρκετά καρδιαγγειακά οφέλη, ενώ η ουσία έχει επίσης νευρορυθμιστική και νευροπροστατευτική δράση. Όπως υποστήριξαν οι επιστήμονες στις έρευνες αυτές, το κακάο μπορεί να προστατεύσει από την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, ασκώντας τη δράση αυτή μέσω αρκετών βιολογικών μηχανισμών.
Καθώς η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών λόγω της ηλικίας εξελίσσεται σε μείζον πρόβλημα υγείας στις ημέρες μας, όλο και περισσότεροι επιστήμονες ασχολούνται με διάφορες ουσίες που βρίσκονται στα τρόφιμα και τις επιδράσεις τους στην υγεία του ανθρώπου. Ιδιαίτερα τα φλαβονοειδή, ένα είδος φυτικών μεταβολιτών, έχουν συγκεντρώσει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον. Το κακάο είναι πλούσιο σε φλαβονοειδή και συγκεκριμένα σε φλαβονόλες, μία υποκατηγορία τους που περιλαμβάνει τις ουσίες επικατεχίνη και κατεχίνη. Η σοκολάτα αποτελεί επίσης μία πηγή φλαβονοειδών, αν και περιέχει γενικά μικρότερες ποσότητες σε σχέση με το κακάο.
Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα φλαβονοειδή συνδέονται με αρκετά οφέλη για τις γνωστικές λειτουργίες, όπως ο περιορισμός του κινδύνου εμφάνισης άνοιας και έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών.
Τα αποτελέσματα τελευταίων ερευνών υποστηρίζουν τις νευροπροστατευτικές δράσεις και τη βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών από το κακάο. Οι νευροβιολογικές επιδράσεις των φλαβονοειδών συνδέονται με την ικανότητά τους να προστατεύουν τους ευάλωτους νευρώνες,καθώς και να ενισχύουν την αναπλήρωση και τη λειτουργικότητά τους. Τα φλαβονοειδή επηρεάζουν επίσης τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στην επιβίωση των νευρώνων, αλλά και τη μνήμη.
Επηρεάζουν επίσης διάφορες σηματοδοτικές πρωτεΐνες οι οποίες διασφαλίζουν τη φυσιολογική λειτουργία και επιβίωση των νευρώνων. Μέσω της δράσης αυτής, τα φλαβονοειδή μπορούν να προστατεύσουν από τις νευρωνικές βλάβες, οι οποίες αποτελούν το υποκείμενο αίτιο αρκετών νευροεκφυλιστικών νόσων, όπως η νόσος Alzheimer και η νόσος του Parkinson. Τα φλαβονοειδή μπορούν να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και έχουν ανευρεθεί σε περιοχές που παίζουν σημαντικό ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση, όπως ο ιππόκαμπος, η παρεγκεφαλίδα, ο εγκεφαλικός φλοιός και το ραβδωτό σώμα. Οι περιοχές αυτές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στο νευροεκφυλισμό.
Τα φλαβονοειδή έχουν επίσης άμεσες αλληλεπιδράσεις με οδούς που εμπλέκονται στη γονιδιακή έκφραση και τη σύνθεση πρωτεϊνών μακροπρόθεσμα. Στον ιππόκαμπο, τα φλαβονοειδή ενισχύουν την έκφραση μίας πρωτεΐνης που λέγεται BDNF (brain-derived neurotrophic factor). Η πρωτεΐνη αυτή παίζει σημαντικό ρόλο στη νευρογένεση κατά την ενήλικη ζωή, στην επιβίωση των νευρώνων και στην ανάπτυξη των συνάψεων.
Τα φλαβονοειδή επηρεάζουν επίσης τις κυτταρικές και τις μοριακές δομές που εμπλέκονται στη μνήμη. Μοντέλα πειραματοζώων έχουν δείξει ότι η άμεση αυτή αλληλεπίδραση είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου προσδίδουν τα οφέλη στις γνωστικές λειτουργίες.
Εκτός από τις άμεσες επιδράσεις στη μνήμη, τα φλαβονοειδή επηρεάζουν και εμμέσως τη νευρογνωστική λειτουργικότητα μέσω των δράσεών τους στο καρδιαγγειακό. Το κακάο και η σοκολάτα έχει αποδειχθεί ότι προσφέρουν οφέλη στο καρδιαγγειακό, καθώς βοηθούν στη διατήρηση της φυσιολογικής αιματικής ροής, βελτιώνοντας παράλληλα την αρτηριακή πίεση.
Οι φλαβονόλες, όπως η επικατεχίνη, αυξάνουν τη βιοδιαθεσιμότητα του νιτρικού οξέος, γεγονός που βελτιώνει την αγγειακή λειτουργία και βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Οι αλλαγές αυτές βελτιώνουν την αιμάτωση του εγκεφάλου, η οποία είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της λειτουργικής και δομικής ακεραιότητάς του. Με τις παραπάνω επιδράσεις ενισχύεται επίσης η νευρογένεση στον ιππόκαμπο.
Διάφορες έρευνες έχουν εξετάσει επίσης τις επιδράσεις των φλαβονοειδών του κακάο σε πληθυσμούς της τρίτης ηλικίας. Η καθημερινή κατανάλωση ενός ροφήματος πλουσίου σε φλαβονοειδή οδήγησε σε βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών σε ηλικιωμένους με ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, αλλά και υγιείς ηλικιωμένους.
Μία άλλη έρευνα εξέτασε τις επιδράσεις της χαμηλής, μέτριας και υψηλής συγκέντρωσης φλαβονολών στις γνωστικές λειτουργίες. Η μέτρια και υψηλή κατανάλωση συνδέθηκε με βελτίωση της μνήμης αλλά και των εκτελεστικών λειτουργιών στους ασθενείς με ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Η υψηλή συγκέντρωση φλαβονολών συνδέθηκε επίσης με βελτίωση της ευφράδειας του λόγου.
Ορισμένα φλαβονοειδή μπορούν επίσης να επιβραδύνουν την πορεία της νόσου Alzheimer, όπως διαπίστωσαν διάφορες έρευνες. Τα φλαβονοειδή παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση το αριθμού και την ποιότητας των νευρώνων σε σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου, προλαμβάνοντας έτσι το νευροεκφυλισμό.
Τα οφέλη από την κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε φλαβονοειδή έχουν εξερευνηθεί εκτενώς και οι επιστήμονες έχουν δείξει ότι έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών που σχετίζεται με την ηλικία, βελτιώνοντας παράλληλα τη μνήμη.
Τα δεδομένα ερευνών έχουν δείξει επίσης ότι το κακάο προσφέρει οφέλη τόσο στη διατήρηση των γνωστικών λειτουργιών, όσο και της προσοχής, της μνήμης και της σκέψης. Οι παραπάνω θετικές δράσεις ασκούνται μέσω βελτίωσης τόσο της καρδιαγγειακής όσο και της μεταβολικής λειτουργίας.
Οι μελλοντικές έρευνες πρέπει να εξετάσουν ποια είναι η κατάλληλη δόση αλλά και ποιος είναι ο κατάλληλος χρόνος χορήγησης των φλαβονοειδών για να διασφαλίσουμε τα μέγιστα οφέλη στις γνωστικές λειτουργίες.
Πηγή:https://pathologia.eu/enimerosi/eswterikh-pathologia/flabonoeidh-kai-kakao-pws-wfeloun-ton-egkefalo/[:]